Morgen weerklinkt voor de 33.779’ste keer de Last Post: Waarom hebben we op 11/11 een vrije dag?

Op 11 november herdenken we in België de Wapenstilstand van 1918: het moment waarop, om 11 uur ’s ochtends, na vier jaar strijd eindelijk een einde kwam aan de Eerste Wereldoorlog. Het is een dag van stilte, maar tegelijk ook een dag vol symboliek, want op diezelfde datum bestaan tradities die vandaag nog springlevend zijn: de start van het carnavalsseizoen, de 11.11.11.-solidariteitscampagne, en de feestdag.

Het einde van de Grote Oorlog
Op 11 november 1918, op het elfde uur van de elfde dag van de elfde maand, zwegen de wapens aan het Westfront. De oorlog die begon in 1914 en miljoenen levens kostte, was voorbij. Voor België, dat vier jaar lang bezet was, betekende dit het begin van een moeizaam herstel. Ook in Limburg, dat toen grotendeels buiten de frontlinie lag, liet de oorlog diepe sporen na.

Veel Limburgers dienden in het leger, anderen zochten onderdak bij familie over de grens in Nederland. Dorpen als Maaseik, Tongeren, Leopoldsburg en Bree zagen jonge mannen vertrekken die nooit meer zouden terugkeren. Tot vandaag worden in bijna elke gemeente herdenkingsplechtigheden gehouden aan monumenten met namen van lokale slachtoffers.

Last Post
Elk jaar op 11 november vindt in heel Limburg de plechtigheid van Wapenstilstand plaats. Burgemeesters, oud-strijdersverenigingen, leerlingen en muziekkorpsen brengen er hulde aan de gesneuvelden. Om 11 uur ruimte gemaakt voor een moment van stilte, exact het uur waarop de wapens in 1918 zwegen. De Last Post, gespeeld door een klaroenblazer, galmt over het dorpsplein of het kerkhof.

Solidariteit krijgt een datum
Niet toevallig koos de koepel van internationale solidariteit “11.11.11” als symbool voor haar jaarlijkse solidariteitsactie. De organisatie strijdt voor een rechtvaardige wereld, waar vrede en samenwerking centraal staan. Dat is ook de boodschap van Wapenstilstand.

De elfde van de elfde
Op dezelfde dag klinkt elders in Limburg een heel ander geluid: de start van het carnavalsseizoen. In verschillende steden en gemeenten verzamelen carnavalsverenigingen precies om 11 uur 11 om het seizoen feestelijk in te luiden.

Dat die timing samenvalt met Wapenstilstand is geen toeval. De “elfde van de elfde” stond eeuwenlang symbool voor dwaasheid en vrijheid. Het getal 11 werd in de middeleeuwen gezien als “het gekke getal”, één meer dan tien, het volmaakte getal.

Omdat er na de Eerste Wereldoorlog behoefte was aan vreugde en heropleving, werd 11 november in veel regio’s, ook in Limburg, een feestelijke uitlaatklep. Vandaag bestaan herdenken en vieren dus naast elkaar: stilte in de ochtend, feest in de namiddag. Allebei manieren om het leven te eren.

Meer dan honderd jaar later
Meer dan 100 jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog blijft Wapenstilstand een dag met vele lagen. Van de klaroen bij het oorlogsmonument, tot de trompet in het carnavalsorkest, en de collectebus van 11.11.11.: allemaal echo’s van die ene boodschap die toen zo dringend klonk, en vandaag nog even krachtig blijft: Nooit meer oorlog.