Nijpend plaatstekort in jeugdzorg: "Kwetsbare kinderen hebben dringend hulp nodig, maar er is geen crisisopvang"
De hoven, rechtbanken en jeugdparketten van Antwerpen en Limburg slaan opnieuw alarm over het nijpende tekort aan plaatsen in de jeugdzorg. Door het structurele capaciteitsprobleem blijven kwetsbare kinderen steeds vaker zonder veilige opvang, zelfs wanneer een jeugdrechter dringend ingrijpen beveelt. “De crisisopvang is zélf in crisis,” klinkt het.
Jeugdparketten worden wekelijks geconfronteerd met dramatische situaties waarin kinderen bescherming nodig hebben, maar nergens terechtkunnen — niet in residentiële voorzieningen, niet in crisisopvang en zelfs niet op wachtlijsten voor ambulante hulp. De dossiers van verontrustende opvoedingssituaties stijgen al jaren: in Limburg van 4.101 in 2016 tot 7.123 in 2024. Vier op de tien crisismeldingen krijgen geen gevolg door plaatsgebrek.
Achter elk dossier schuilt een kind dat wacht. De verhalen van Lotte (9), Noor (11), Sarah (16) en Bilal (15) illustreren hoe jongeren vandaag verdwalen in een overbelast systeem dat hen geen veilige plek kan bieden. “Niet de juiste beslissing kunnen nemen voor een kind, daar lig je als magistraat ’s nachts wakker van,” zegt parketmagistrate Kelly Laurent.
De vier getuigenissen snijden door merg en been:
Lotte (9) slaapt soms op school, soms bij haar vader, soms nergens. Ze tekent en zegt dat er “te veel lawaai in haar hoofd” is, maar ondanks een vonnis van de jeugdrechter is er geen veilige plek voor haar. “Volzet,” is het antwoord dat hulpverleners te horen krijgen.
Noor (11) meldde op school dat ze thuis geslagen werd. Ze kreeg blauwe plekken, het parket nam actie. Maar opvang voor haar en haar broertjes werd pas gevonden na uren rondbellen, veel te laat.
Sarah (16) kampte met diepe angst en depressie. Opnamepogingen leidden haar van de ene afdeling naar de andere, vaak de verkeerde plek. Ze stond maandenlang op wachtlijsten, terwijl haar crisissen niet stopten. Tot de wanhoop toe.
Bilal (15) belandde, na zware dreiging en verloren huis, zelfs in een politiecel, simpelweg omdat geen enkele voorziening hem kon opnemen. Zijn complexe diagnose (ASS, ADHD, PTSS) maakt dat hij nergens een thuis vindt.
"We leuren met kinderen"
Volgens eerste voorzitter Bart Willocx is het tekort niet alleen een welzijnsprobleem, maar een aantasting van de rechtsstaat: “Wanneer een rechter een kind wil beschermen maar de uitvoering onmogelijk is, wordt rechtspraak een fictie.” Ook parketcriminologe Joke Tielemans waarschuwt dat de structurele onderfinanciering niet alleen kinderen treft, maar ook de werking van het gerecht: strafonderzoeken lopen vast omdat slachtoffers of plegers geen gepaste hulp krijgen.
De magistraten zijn duidelijk: de situatie is al lang geen crisis meer, maar een structurele ontwrichting. “We leuren met kinderen, soms dagenlang, in de hoop dat iemand zegt: ‘stuur haar maar door’. Intussen tikt de klok,” getuigt een medewerker.
Wat overeind blijft, is één constante: het systeem heeft geen plaats meer, en kinderen betalen de prijs.
