Het is lente, en dat betekent dat de eikenprocessierupsen er weer zijn. De voorbije jaren zorgden de rupsen vanaf de maand mei steevast voor jeuk en irritatie van de huid, de ogen en de luchtwegen. Daarom zetten de Limburgse gemeentes en de provincie extra in op een ecologische en mensvriendelijke beheersing van de rupsen in woon- en recreatiegebieden.

Vanaf april duikt de eikenprocessierups op in Limburg. Sinds het begin van deze eeuw zijn de rupsen vaak talrijk aanwezig in Noordoost-Limburg en de Kempen. De voorbije jaren maakten de rupsen een opmars naar het noorden. Zo werden er eikenprocessierupsen waargenomen tot het noorden van Nederland, en zelfs tot in Hamburg en Londen. Waarschijnlijk heeft deze uitbreiding te maken met een veranderd klimaat met warmere en droge zomers. Bovendien is de eikenprocessierups een nieuwe soort in deze gebieden, en heeft ze een voorsprong op haar natuurlijke vijanden die langzaam volgen.

Jeuk en irritatie
In de maand mei krijgen de rupsen lange opvallende haren. Tussen die lange haren staan kleine brandharen. Deze onopvallende brandharen hebben kleine weerhaakjes die gemakkelijk de huid, ogen en luchtwegen binnendringen en zo zorgen voor jeuk en irritaties. Vermijd daarom contact met de rupsen of hun nesten. Ga je wandelen of fietsen in Noordoost-Limburg of de Kempen? Draag dan bedekkende kledij en pauzeer niet onder een zomereik.

Wat te doen als je in aanraking komt met de processierups?
Als je toch last krijgt van een reactie op de brandharen, dan verdwijnen de symptomen meestal vanzelf binnen enkele dagen tot weken. Dat is een lange periode om jeuk te hebben, en leidt vaak tot krabben. Om de verdere verspreiding van de brandharen of een ontstekingsreactie tegen te gaan, kan je je huid best wassen met water en geïrriteerde ogen spoelen. Ben je pas in aanraking gekomen met een nest, dan kan je de haren snel verwijderen door de huid te strippen met plakband. Dat kan je ook doen als je rode vlekken krijgt. Een zalf met goudsbloem of kamfer kan helpen om de jeuk te milderen.

Beheersing in woon- en recreatiegebieden
Om de hinder tot een minimum te beperken, nemen de provincie en de gemeentes actie. Het provinciebestuur monitort de populaties eikenprocessierupsen in woon- en recreatiegebieden regelmatig en coördineert de bestrijding ervan. Afhankelijk van het stadium waarin de rupsen zich bevinden, nemen de gemeenten vervolgens gepaste bestrijdingsacties.

In deze periode start de bestrijding van de rupsen. Dat gebeurt vooral met een bacteriepreparaat dat rond de getroffen zomereiken in woon- en recreatiegebieden verneveld wordt. De bacteriën in dit product maken de eikenprocessierupsen ziek. De gemeentes kunnen rekenen op een financiële tegemoetkoming van het provinciebestuur voor de aankoop van dit product. Bert Lambrechts, gedeputeerde van Milieu en Natuur: "We willen de hinder voor de Limburgers tot een minimum beperken. Daarom verhoogden we de tegemoetkoming dit jaar met 60%. We maken 40.000 euro vrij voor de ondersteuning van de gemeentes."

Op zoek naar duurzamere alternatieven
De weersomstandigheden kunnen de behandeling met het bacteriepreparaat beïnvloeden, waardoor de bestrijding soms niet het gewenste effect heeft. Andere bestrijdingstechnieken zijn dan weer niet preventief, te arbeidsintensief of economisch en ecologisch niet te verantwoorden. Bovendien heeft het bestrijdingspreparaat dat nu gebruikt wordt ook gevolgen voor andere insectensoorten. Een nieuwe, alternatieve aanpak is dus aangewezen.

Bert Lambrechts, gedeputeerde van Milieu en Natuur: "Samen met de provincie Antwerpen en drie Nederlandse provincies heeft de provincie Limburg een Europese subsidie aangevraagd om op zoek te gaan naar duurzame alternatieven. Zo kunnen een aangepast bermbeheer of het uitzetten van mezen en natuurlijke vijanden (vliegen, wespen, kevers) mogelijk helpen in de strijd tegen de eikenprocessierups."