Mensenrechteninstituut vraagt dringend actie om uitholling van de rechtsstaat tegen te gaan
De mensenrechten in België staan onder druk, en er is sprake van een zorgwekkende uitholling van de rechtsstaat. Dat zegt het Federaal Instituut voor de Rechten van de Mens (FIRM) in een nieuw rapport. Het instituut maakt zich zorgen over de vrijheid van meningsuiting, het recht om te betogen, maar ook het gebrek aan opvang voor asielzoekers en de omstandigheden in de gevangenissen.
Het mensenrechteninstituut maakt zich onder andere ernstige zorgen over bepaalde maatregelen die werden aangekondigd in het federaal regeerakkoord en die de rechterlijke macht treffen. Zo maakt het instituut zich grote zorgen over het systematische gebrek aan opvang voor asielzoekers, maar ook over de detentieomstandigheden en gebrek aan aangepaste zorg voor geïnterneerde personen.
Vrije meningsuiting
Ook het recht op betogen en de vrijheid van meningsuiting zouden onder druk staan. Betogingen zonder toelating worden verboden of buitensporige voorwaarden opgelegd, waardoor protestacties niet meer kunnen inspelen op actuele gebeurtenissen.
"Het federaal regeerakkoord erkent het belang van de rechtsstaat expliciet, wat natuurlijk zeer positief is", zegt Martien Schotsmans, directeur van het FIRM. "Maar erkenning alleen volstaat niet."
Sluipende erosie
Daarnaast vindt het instituut de hervorming van de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV) zorgwekkend. Die rechtbank zou onderdeel worden van een nieuwe FOD Migratie, waarbij rechters niet meer voor het leven benoemd worden, maar voor een periode van vijf jaar. Volgens het FIRM zijn de vaststellingen geen momentopnames, maar symptomen van een sluipende erosie die om een doortastend antwoord vraagt.
Rechtstaat beschermen
"Wij vragen het parlement en de regering om structurele acties uit te werken die de rechtsstaat versterken, met garanties voor onafhankelijke rechtspraak, effectieve uitvoering van rechterlijke beslissingen en bescherming van mensenrechten. We gaan graag in dialoog over hoe we de rechtsstaat niet alleen kunnen beschermen, maar ook veerkrachtiger kunnen maken voor de toekomst", besluit Schotsmans.
Actie
Enkele aanbevelingen van het FIRM zijn: de overbevolking in de gevangenissen aanpakken, meer middelen voor justitie voorzien, voorzichtig omspringen met bestuurlijke handhaving en toegang tot bestuursdocumenten vergemakkelijken.
