Niet getest op vrouwen: genderongelijkheid in medicatieonderzoek kan ernstige bijwerkingen veroorzaken
Vrouwen ondervinden 50 tot 60 procent meer bijwerkingen na het innemen van medicatie dan mannen. Ze worden zelfs 33 procent vaker in het ziekenhuis opgenomen met ernstige bijwerkingen. Dat komt omdat vrouwen nog steeds onvoldoende vertegenwoordigd zijn in medisch onderzoek, zegt Rebelle, de organisatie die zich inzet voor het welzijn van vrouwen.
"Dat mannen en vrouwen lichamelijk verschillen is geen nieuws. Toch lijkt men dat te vergeten als het gaat om medicatie," zegt Rebelle. Tot begin jaren ’90 werden vrouwen systematisch uitgesloten van geneesmiddelenonderzoek. Ook vandaag worden onderzoeksresultaten vaak niet uitgesplitst naar sekse.
Meer onderzoek naar de maan dan naar de vrouw
"Het contrast is schrijnend: we weten tien keer meer over de maan dan over het vrouwelijke brein. Een verre, grijze massa versus de grijze massa in het hoofd van meer dan de helft van de wereldbevolking. En dat tekort aan kennis heeft directe gevolgen: nog steeds zijn vrouwen ondervertegenwoordigd in klinische studies, waardoor medicijnen en beha.ndelingen voornamelijk afgestemd blijven op het mannelijke lichaam," vertelt dokter Patricia Clement, postdoctoraal onderzoeker UZ Gent
Gevaarlijke gevolgen
Als er een middel op de markt komt, is dat vooral gebaseerd op de werking en dosis die aanslaat op een mannenlichaam. Zo ondervinden in de praktijk vrouwen 50 tot 60% meer bijwerkingen dan mannen, en worden vrouwen 33% vaker in het ziekenhuis opgenomen met ernstige bijwerkingen. Daarnaast bestaan er heel wat vrouwspecifieke aandoeningen (zoals PCOS of endometriose) waar geen of weinig medicatie voor bestaat.
Dagelijks merken vrouwen de gevolgen van het tekort aan onderzoek. "Ik neem Rilatine, en merk duidelijk op dat de werking ervan fluctueert met mijn cyclus. Rond mijn menstruatie heb ik het gevoel dat Rilatine nauwelijks werkt. Ik vind het heel moeilijk inschatten wanneer ik welke dosis nodig heb, want het effect varieert erg," vertelt Ina.
Ook het vrouwelijk lichaam verdient aandacht
De problematiek stopt niet bij de biologische kant van het verhaal. Er bestaan ook nog veel vooroordelen op basis van gender die ervoor zorgen dat vrouwen langer moeten wachten op pijnmedicatie, en zelfs vaker kalmeringsmiddelen voorgeschreven krijgen waar mannen pijnstillers krijgen. Nochtans heeft iedereen recht op een even effectieve, veilige en doeltreffende behandeling. Rebelle trekt daarom aan de alarmbel met een campagne over gender- en sekseverschillen in medicatie: ‘Niet getest op vrouwen’.
"Onderzoek naar vrouwelijke gezondheid blijft structureel ondergefinancierd. Het voelt soms alsof je extra moet bewijzen dat onze lichamen ook wetenschappelijke aandacht verdienen," zegt dr. Sarah Ahannach, postdoctoraal onderzoekster, microbiologe en Isala projectmanager.
