Vias wil elektrische steps verbieden voor kinderen onder 16 jaar

De laatste weken gebeurden er verschillende ongevallen met elektrische steps waarbij kinderen tussen de 10 en 12 jaar betrokken waren. Momenteel is er geen leeftijdsbeperking om met een elektrische step te rijden, terwijl je wel minimum 16 jaar moet zijn om met een bromfiets te rijden die dezelfde snelheid kan bereiken. De politie en spoedartsen vragen actie. Vias pleit alvast voor een aanpassing aan de wetgeving zodat elektrische steps niet meer stapvoets op het voetpad mogen rijden. "Aan zo’n lage snelheid rijden is in de praktijk quasi onmogelijk," klinkt het.

De laatste weken zijn er verschillende ongevallen gebeurd met elektrische steps met kinderen. In 2020 waren er 40 kinderen jonger dan 16 jaar betrokken in een letselongeval als bestuurder van een elektrische step. Momenteel is er in ons land geen wettelijke minimumleeftijd voor het gebruik voor gemotoriseerde voortbewegingstoestellen, waaronder elektrische steps, monowheels en hoverboards vallen. Dat is een hiaat in de huidige wetgeving, vindt het Instituut voor Verkeersveiligheid, vias.

Lacune in de huidige wetgeving
"Het is niet logisch dat een kind van 12 jaar met een gemotoriseerd toestel mag rijden dat een snelheid tot 25 km/u per uur kan halen. Voor een bromfiets klasse A die dezelfde maximumsnelheid kan bereiken, zijn een helm, verzekering -en inschrijvingsbewijs wel allemaal nodig," zegt viasin een persbericht. De wielen van een elektrische step zijn bovendien een pak kleiner dan die van een bromfiets, wat ervoor zorgt dat je makkelijker je evenwicht kan verliezen dan bij een bromfiets.

Jongeren tussen 10 en 16 jaar zijn nog volop in ontwikkeling en kunnen nog niet voldoende de risico’s van het verkeer inschatten, vindt vias. "Hen te vroeg laten rondrijden met gemotoriseerde toestellen aan hoge snelheid kan gevolgen hebben op de verkeersveiligheid. Dat geldt zeker in stedelijke omgeving waarbij er een sterke mix is tussen gemotoriseerd verkeer en kwetsbare weggebruikers."

In verschillende Europese landen bestaat er trouwens een minimumleeftijd voor het gebruik van elektrische steps. Zo geldt in Denemarken een minimumleeftijd van 15 jaar. In Portugal geldt een minimumleeftijd van 16 jaar en in Italië zelfs van 18 jaar.

Stijging op de spoeddiensten
"Op de spoeddienst van ZNA zien we bijna dagelijks patiënten na een ongeval met een elektrische step. De laatste tijd zitten daar ook af en toe kinderen van 10 à 12 jaar bij. Ze kunnen de hogere snelheid vaak niet goed inschatten. In het algemeen dragen de gebruikers zelden of nooit beschermingsmiddelen. Dat leidt na ongevallen vaak tot letsels als breuken, ontwrichtingen en verstuikingen. Helaas zien we soms ook levensbedreigende letsels na een ongeval hiermee. Het is duidelijk dat elektrische steps geen speelgoed zijn. Voorzichtigheid is geboden," zegt Dr. Kurt Anseeuw, hoofd spoed Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA).

Lokale politie wordt met meerdere problemen geconfronteerd
"Elektrische steps zijn een volwaardig vervoermiddel geworden, wel geen speelgoed! Enkele dagen geleden is een patrouille tussengekomen voor een verkeersongeval tussen een step en een auto. De bestuurder was 12 jaar oud en eens ter plaatse bleek dat zijn ouders over geen familiale verzekering beschikten, met alle financiële gevolgen van dien. Wat de particuliere elektrische steps betreft, stellen we vast dat deze vaak niet beperkt zijn tot 25km/u en dat ze regelmatig de 30km/u die van toepassing is in het Brussels Gewest overschrijden. Vorig jaar werd een bestuurder op 70 km/u geflitst. Volgend jaar zal onze politiezone een aangepast snelheidscontroleapparaat aanschaffen," aldus Patrick Massage, Hoofd van de dienst Verkeer van de politiezone Brussel West.

Vias vraagt heel concreet om 5 aanpassingen aan de wegcode.

1. Minimumleeftijd van 16 jaar
   Vias institute pleit voor ons land om zo snel mogelijk een minimumleeftijd van 16 jaar in te stellen voor alle gemotoriseerde voortbewegingstoestellen zoals elektrische steps. Enkel wanneer deze voertuigen niet sneller dan stapvoets kunnen rijden, zoals bijvoorbeeld het geval is voor gemotoriseerde rolstoelen, zou de minimumleeftijd niet gelden.
2. Verbod op het rijden op het trottoir
   Momenteel mogen elektrische steps in ons land daar rijden wanneer ze niet sneller dan stapvoets rijden. In de praktijk is het onmogelijk om met een elektrisch aangedreven toestel niet sneller te rijden dan 5 à 6 km/u. In de realiteit wordt er regelmatig te snel gereden door stepgebruikers op het voetpad. Dat zorgt voor ongemak voor de voetgangers en kan ook leiden tot verkeersonveilige situaties. Vias is dus voorstander voor een verbod voor gemotoriseerde voortbewegingstoestellen om te rijden op het voetpad, met uitzondering van de toestellen die niet sneller kunnen dan stapvoets.
3. Maximum 1 volwassene per step
   De wegcode verbiedt niet expliciet dat je met 2 personen op een step mag rijden. Het is echter duidelijk dat als je met twee volwassen personen op zo’n step rijdt het voor de bestuurder quasi onmogelijk is om ‘voortdurend de nodige rijbewegingen uit te voeren’. Vias stelt dus ook voor om de regelgeving explicieter te maken.
4. Fluovest ’s nachts verplichten
   Meer dan 1 op de 4 ongevallen (28%) met een elektrische step gebeurt ’s nachts of bij beperkte zichtbaarheid. Het probleem met elektrische steps is dat hun achterlicht zeer laag bij de grond is en daardoor niet altijd goed zichtbaar. Het is dus logisch om het fluovest ’s nachts verplicht te maken om zo de zichtbaarheid te vergroten.
5. Veralgemening van parkeerzones voor deelsteps
   Sommige deelsteps worden achtergelaten op het trottoir door de gebruikers. De steps kunnen zo een gevaar vormen voor de voetgangers. Vias pleit ervoor, om net zoals in Parijs, bepaalde parkeerzones te creëren waar de gebruikers hun rit kunnen eindigen en hun step stallen.

Conclusie: de step is geen speelgoed
Elektrische steps kunnen een schakel zijn in het combineren van verschillende vervoersmodi. Vias institute is daarom geen tegenstander van deze vrij recente vorm van mobiliteit op voorwaarde dat de verkeersveiligheid niet in het gedrang komt. Het is daarom essentieel deze vervoerswijze als een echt vervoersmiddel te zien en niet als een speelgoed.

In verschillende winkelketens wordt momenteel de elektrische step gepromoot als cadeau voor kinderen, oa voor Sinterklaas. Vias raadt ten stelligste af dit als geschenk aan te bieden aan kinderen jonger dan 16 jaar.

Uit eerder onderzoek van Vias institute uit 2020 bij spoeddiensten van ziekenhuizen bleek al dat de meeste ongevallen gebeuren door onervaren en occasionele gebruikers. Door hun gebrek aan ervaring schatten ze niet goed in welke ondergrond geschikt is om veilig met een elektrische step te rijden. De meeste ongevallen zijn enkelzijdige ongevallen waarbij geen tegenpartij betrokken is. Van de gewonde personen die zich na een ongeval met een elektrische step aandienden op de spoedafdeling, droeg bovendien niemand een helm op het moment van het ongeval. Vias raadt alle elektrische stepgebruikers aan om altijd een helm te dragen.