Vondsten uit Keltische elitegraven van Wijshagen definitief in Gallo-Romeins Museum
Tussen 1984 en 1987 vonden in het toenmalige Meeuwen-Gruitrode verschillende opgravingen plaats. Een selectie ervan is al jarenlang te zien in het Gallo-Romeins Museum. De gemeenteraad van Oudsbergen besliste om de vondsten aan Tongeren over te dragen. Tongeren aanvaardde formeel de schenking. Het Gallo-Romeins Museum voegt zo definitief een aantal topstukken toe aan zijn collectie.
In de periode 1984-1987 organiseerden de toenmalige gemeente Meeuwen-Gruitrode en de Nationale Dienst voor Opgravingen verschillende opgravingscampagnes in het gehucht De Rieten (deelgemeente Wijshagen). De plek staat bekend om zijn nog duidelijk zichtbare Keltische grafheuvels.
Onder die grafheuvels vonden archeologen onder andere de inhoud van drie elitegraven uit de 5de-4de
eeuw v.Chr. De vondsten zijn uniek voor België. Ze getuigen van contacten tussen vooraanstaanden uit onze regio met die van verderaf gelegen gebieden. Eén graf bevatte een cista a cordoni, een geribd bronzen vat, cilindrisch van vorm. Waarschijnlijk kwam het uit Zuid-Europa. In dat graf werd ook paardentuig aangetroffen: bronzen sierelementen voor het hoofdstel en een ijzeren bit. Twee andere graven bevatten een situla, een ander type bronzen vat, afkomstig uit de regio aan de rivier Ticino, op de grens van Zwitserland en Noord-Italië. In het Keltisch kerngebied in Centraal-Europa dienden een cista of situla als mengvat voor het aanlengen van wijn. In onze regio werden ze gebruikt als urne.
Het Gallo-Romeins Museum toont de grafensembles sinds begin van de jaren 1990. Ze behoren tot de topstukken van het museum.
In De Rieten vonden de archeologen ook ongeveer 450 Romeinse bronzen voorwerpen (mantelspelden, armbanden, munten, …). Ze werden er in de 1ste/2de eeuw n.Chr. geofferd op een zogenaamde cultusplaats. Ook van deze objecten toont het Gallo-Romeins Museum een uitgebreide selectie in de huidige opstelling. Ook dit ensemble schenkt Oudsbergen aan Tongeren.
Bij de schenking door Oudsbergen horen ten slotte ook honderden artefacten uit vuursteen. Ze werden in 1986-1987 opgegraven in Meeuwen ‘In den Damp’. Dat gebeurde door de gemeente en het Labo voor Prehistorie van de KU Leuven. De plek werd in de jaren 2000 ook onderzocht door het Agentschap Onroerend Erfgoed. De vondsten dateren uit het laatmesolithicum (5000 – 4500 v.Chr.) en getuigen van (jacht)kampen van groepen jagers-verzamelaars. Het Gallo-Romeins Museum heeft sinds 2024 een deel van de collectie in bruikleen. Ook hiervan zijn een aantal stukken te zien in de huidige opstelling.
