Ook dit jaar zullen Limburgse F-16’s het Baltische luchtruim bewaken. Defensie verlengt zijn aanwezigheid in Litouwen, van januari tot en met april 2020. Al sinds 2004 stelt luchtmachtbasis Kleine Brogel zijn personeel en middelen ter beschikking van de NAVO, tijdens de operatie ‘Baltic Air Policing’. In Litouwen staan vier F-16’s beschikbaar om interventies te doen. Sinds september 2019 grepen de Belgische toestellen al 32 keer in.

"De NAVO zou meer als militair apparaat ten dienste moeten staan van de Verenigde Naties." Dat heeft oud secretaris-generaal van de NAVO Willy Claes gezegd in ons middagnieuws. De NAVO bestaat 70 jaar, maar door de interne verdeeldheid is er geen reden tot feest meent de Hasselaar.

Er liggen kernwapens in onze provincie op de luchtmachtbasis van Kleine Brogel. Dat geeft de NAVO nu zelf voor het eerst toe in een ontwerprapport, dat ook weer onmiddellijk is aangepast. De tekst zegt niet hoeveel kernbommen er in Kleine Brogel liggen, maar wel dat ze er zijn. Het is de partij Groen, die het document ontdekte. De partij pleit al langer voor het verwijderen van de kernwapens op ons grondgebied en gaat daarvoor nu initiatieven in het federaal en Vlaams parlement en ook in de Limburgse provincieraad nemen. Dat de nucleaire wapens er zijn, daar twijfelde al langer niemand aan. Alleen wil ons land het officieel niet toegeven, zogezegd om de vijand af te schrikken.

Voormalig secretaris-generaal van de Navo, Willy Claes wil de kernbommen weg uit Kleine Brogel. Hij lanceert deze opmerkelijke oproep, samen met oud-premier Yves Leterme. Het is een publiek geheim dat in Kleine Brogel kernwapens liggen. De regering heeft de aanwezigheid van de kernwapens - met 10 keer de kracht van de bom van Hiroshima - nooit officieel bevestigd. Gisteren nog kreeg ICAN, de organisatie die strijdt voor een kernwapenvrije wereld, in Oslo, de Nobelprijs voor de Vrede uitgereikt. "Tegelijk is de nucleaire dreiging nog nooit zo groot geweest," waarschuwt Willy Claes.

Minister van Defensie Steven Vandeput vraagt 4 miljard extra voor het leger. Elk jaar, wel te verstaan. Als de regering niet met geld over de brug komt, hebben we in 2025 geen leger meer, waarschuwt Vandeput. De bal ligt nu in het kamp van premier Michel. Hij moet er met alle regeringspartijen zien uit te komen. Veel tijd is er niet. "De Navo-partners worden ongeduldig", zegt Vandeput.

Het Amerikaanse leger wil het kwartier van Zutendaal opnieuw gebruiken voor de opslag van conventioneel legermaterieel. Ze heeft daarvoor de toestemming gevraagd aan de Belgische regering en die ook gekregen, al is het wachten op een definitieve beslissing vanuit de VS. De maatregel zou tussen de 200 à 250 nieuwe banen voor burgerpersoneel kunnen opleveren. De legerbasis van Zutendaal was oorspronkelijk een NAVO-basis waar het Amerikaanse leger zijn materieel opsloeg. In 2000 werd de basis overgedragen aan het Belgisch leger. Dat gebruikt Zutendaal voor de opslag van de legerarchieven. Op dit ogenblik werken er zo'n 140 mensen. De Amerikanen hebben nu gevraagd om 70.000 vierkante meter aan opslagruimte in Zutendaal opnieuw in gebruik te kunnen nemen. Omwille van de toenemende spanningen willen de Amerikanen het materieel waarmee ze hun Oost-Europese partners ondersteunen, dichter bij de plaats van het mogelijke gebeuren opslaan. Het gaat daarbij om conventioneel materieel zoals tanks, voertuigen en munitie, maar niet om kernwapens. De Belgische regering antwoordde positief op de vraag van de VS, het is nu wachten op hun definitieve antwoord.

De vier Belgische F-16's die sinds begin januari in Polen stonden om het luchtruim in het noordoosten van de NAVO-zone te bewaken zijn weer aangekomen in Kleine Brogel en Florennes. De jachtvliegtuigen stonden zeven maanden paraat op de luchtmachtbasis van Malbork, in het noordoosten van Polen, bij de Russische enclave Kaliningrad. Ze werden er onderhouden door een vijftigtal militairen. België neemt in het kader van de Enhanced Air Policing van de NAVO deel aan de bewaking van het luchtruim van de drie Baltische staten, die zelf niet over gevechtsvliegtuigen beschikken, en Polen. Na het uitbreken van de crisis rond Oekraïne vervierdubbelde de NAVO het aantal deelnemende toestellen. De Belgische F-16's hebben veertien 'scrambles' uitgevoerd om een vliegtuig te identificeren, onderscheppen en indien nodig terug naar het eigen luchtruim te begeleiden.