Deze week wordt er in het Radisson Hotel in Hasselt uitgebreid geoefend om het ‘Union Civil Protection Mechanism’ te testen. Meer dan 50 personen uit diverse landen zullen aan de oefening meewerken. De oefening gebeurt aan de hand van een scenario waarbij grootschalige overstromingen heel België treffen maar vooral in de provincie Limburg een grote impact hebben.

Het gaat om een tafeloefening die wordt georganiseerd door de dienst Noodplanning en Crisisbeheer Limburg van de gouverneur en de Algemene Directie Civiele Veiligheid (ADCV) van de federale overheid. Het Union Civil Protection Mechanism (UCPM) is een initiatief van de Europese Raad dat de respons van EU-landen op rampen coördineert. Het telt 37 deelnemende landen (alle EU-landen plus 10 andere landen) en kan worden gezien als het centraal punt waar een land om Europese noodhulp kan vragen.

In 2023 hebben we kunnen zien hoe het UCPM effectief snel kon reageren op uiteenlopende
noodsituaties, waaronder de overstromingen en bosbranden in Griekenland, Slovenië, en Cyprus,
evenals de aardbevingen in Turkije en Syrië. Het veldhospitaal dat B-FAST (Belgian First Aid and
Support Team) in Turkije oprichtte werd bijvoorbeeld via het UCPM ingezet. Sinds de oprichting van
het mechanisme in 2001 werd het al meer dan 650 maal geactiveerd.

Naast het verbeteren van de procedures, is deze oefening ook belangrijk opdat verschillende
interventieploegen die deelnemen – denk bijvoorbeeld aan search & rescue-teams of medische
teams – hun certificatie kunnen behalen. Dit is een noodzakelijke vereiste is om binnen het UCPM-kader ingezet te kunnen worden bij een reële noodsituatie. Het moet aantonen dat zij voldoende
expertise hebben om ter plaatse hun rol als hulpverlener te gaan vervullen en voldoende voorbereid
zijn om bij specifieke situaties, zoals een aardbeving of overstroming, de juiste handelingen te
stellen.

Het scenario van deze oefening omvat grootschalige overstromingen die heel België treffen, waarbij de provincie Limburg bijzonder zwaar getroffen wordt. Zo staan de Maasgemeenten en het mijnverzakkingsgebied onder water. Bovendien doet zich een dijkbreuk voor langs het Albertkanaal bij een sevesobedrijf, wat leidt tot een chemisch incident door de vrijgekomen gevaarlijke stoffen. Als klap op de vuurpijl is er een incident in Park H, waarbij het complex volledig instort en er slachtoffers onder het puin vastzitten. Als laatste luik – na een fictieve tijdssprong van enkele dagen – is er voorzien dat de buitenlandse hulpverlening zich verplaatst naar Nederlands Limburg om daar hun werk verder te zetten.

Dit uitdagende scenario biedt voldoende werk waar alle aanwezigen mee aan de slag kunnen gaan en zal waardevolle inzichten opleveren voor alle betrokken partijen.