Bij ons in de studio Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters die onlangs een doorbraak mocht aankondigen in het traject van de Noord-Zuidverbinding, de weg die het noorden van Limburg verbindt met de rest van de provincie en die al vijftig jaar een politieke twistappel in Limburg is. Er komt een doortochttracé met twee tunnels onder de Grote Baan, één van twee kilometer in Houthalen en één van anderhalve kilometer in Helchteren. Een historische beslissing, waarvoor wel een 150-tal onteigeningen nodig zijn.      

In Sonnis, in Houthalen-Helchteren worden de zwarte vlaggen en protestborden opgeborgen. De inwoners zijn tevreden over de keuze voor twee tunnels door de centra van Houthalen en Helchteren. De Oostelijke omleidingsweg, waar ze zich jarenlang tegen verzet hebben, komt er niet. Het was snel duidelijk dat er voor het plan onvoldoende steun was. Vragen zijn er nog wel over de afhandeling van het verkeer uit Oudsbergen via het Europark. Bijna overal is te horen dat de keuze voor de doortocht de juiste is. Alleen zijn veel mensen het geloof in een oplossing voor de verkeersproblemen langs de Grote Baan verloren.  De eerste spandoeken om het plan toe te juichen, duiken op.

Na 50 jaar palaveren over de Noord-Zuid is de historische beslissing genomen om twee tunnels - één onder het centrum van Houthalen en één onder het centrum van Helchteren - aan te leggen. De Werkvennootschap en de Vlaamse ministers Lydia Peeters en Zuhal Demir kiezen voor het doortochttracé, met tunnels dus onder de Grote Baan. En zo moet er eindelijk een vlotte verbinding tot stand komen tussen Noord-Limburg en Hasselt. Er wordt 835 miljoen euro voor uitgetrokken en het wordt samen met Oosterweel in Antwerpen één van de grootste infrastructuurwerken in Vlaanderen. De impact is groot. Omdat in Houthalen een 2x2-tunnel komt, moeten 150 woningen of percelen onteigend worden. Het gaat ondermeer om de parking van de McDonald's, het Bruno-tankstation en woningen langs de Grote Baan in Laak. Naast de tunnels zal er ook een elektrische trambus van Pelt naar Hasselt rijden in een eigen bedding op 45 minuten tijd. Ecopassages aan de Mangelbeek en Molenheide moeten de natuur maximaal beschermen.

Burgemeester Alain Yzermans van Houthalen-Helchteren is blij dat er over de Noord-Zuid voor het eerst in vijftig jaar een politiek akkoord is over alle partijen heen. Het voorbereidend werk was enorm, het draagvlak is groot en het uitzicht van Houthalen-Helchteren zal voorgoed veranderen, zegt Yzermans. De burgemeester wil mensen die straks mogelijk onteigend worden nu al informeren.

Bij de nieuwe Noord-Zuidverbinding komen er tunnels door Houthalen en Helchteren. Met de bouw zullen heel wat onteigeningen gepaard gaan. De oostelijke flank in Houthalen met de Bruno's, de parking van de McDonald's en de huizen in Laak moeten weg. Zo'n 150 huurders en eigenaars zullen getroffen worden. In Helchteren is de impact minder.  Een studiegroep heeft zich maandenlang gebogen over zes mogelijke tracés. Uiteindelijk wordt het een doortocht met twee tunnels door de centra van Helchteren en Houthalen. Met de bouw van de weg zullen een aantal onteigeningen gepaard gaan. "Je kan jammer genoeg geen ei bakken zonder een schaal te breken," zegt burgemeester Alain Yzermans. "We willen de getroffen bewoners dan ook goed begeleiden. En dat begint morgen al met een persoonlijke brief." 150 huurders en eigenaars krijgen morgen zo’n brief. Er komen ecopassages ter hoogte van de Mangelbeek en Molenheide. En er komt een elektrische trambus in eigen bedding van noord-Limburg naar Hasselt. De voorbereidende werken starten in 2024, de bouw van de tunnels zal in 2026 beginnen. Het project zal zo’n 835 miljoen euro kosten.

Vrijdag neemt de Vlaamse Regering een beslissing over het tracé van de Noord-Zuidverbinding. Daarmee moet een einde komen aan een politieke impasse die 50 jaar heeft aangesleept. Noord-Limburg houdt de adem in. Want de monsterfiles richting Hasselt moeten niet onderdoen voor de verkeersellende rond Brussel en Antwerpen die dagelijks de nationale media haalt. TVL-journalist David Bijnens kan ervan meespreken. Hij woont in Pelt en zit iedere ochtend veel te lang in zijn auto om op onze redactie in Hasselt te geraken. In de aanloop naar de historische beslissing van de Vlaamse regering stuurden wij Luc Moons vanochtend samen met David op pad om het fileleed in kaart te brengen.

De provincie Limburg en de Vlaamse overheid hebben het tracé voor de fietssnelweg tussen Hasselt en Sint-Truiden bepaald. Daarmee ligt het volledige traject van de fietssnelweg F74 tussen Hamont-Achel en Sint-Truiden definitief vast. De haalbaarheids- en tracéstudie zijn afgerond en een actieplan ligt klaar. De werken zullen ten vroegste in 2024 starten. De fietssnelweg F74 loopt van Hamont-Achel in het noorden naar Sint-Truiden in het zuiden en vormt zo de Noord-Zuidverbinding voor het fietssnelwegennetwerk in Limburg. Het noordelijk deel volgt grotendeels de vroegere spoorlijn 18. Zuidelijke route Hasselt-Sint-Truiden Voor het zuidelijk tracé, dat Hasselt via Alken met Sint-Truiden verbindt, lagen nog een aantal pistes open. De Vlaamse Overheid en de provincie Limburg verzamelden hiervoor de adviezen van de drie gemeentebesturen; het Agentschap Natuur en Bos, het Departement Landbouw en Visserij en Infrabel. Ook konden de burgers hun advies geven via een online bevraging. De 456 inspraakreacties die uit de online burgerparticipatie voortkwamen, werden ook in de haalbaarheids- en tracéstudie opgenomen. "Ik ben ervan overtuigd dat het gekozen tracé uiteindelijk het best beantwoord aan de volledige set van doelstellingen en randvoorwaarden, en dat over het volledige traject tussen Hasselt en Sint-Truiden”, zegt Bert Lambrechts, Limburgs gedeputeerde van Mobiliteit. Het gekozen fietssnelwegtracé In Alken valt het voorkeurstracé samen met het tracé dat de meeste stemmen kreeg van de burgers in de online burgerbevraging: de directe route langs het spoor met passage aan het station in het kader van combimobiliteit. Het bedrijventerrein ligt vlakbij en toch worden enkele knelpunten en menging van fietsers met zwaar verkeer vermeden. Ook in Hasselt scoorde het Spoortracé het hoogst in de burgerbevraging. In het uiteindelijke voorkeursontwerp voor Hasselt werden de tracés ‘Hasselt West’ en ‘Spoor’ gebundeld om optimaal tegemoet te komen aan de set van doelstellingen. Dit doorgaand traject ten westen van de Grote Ring wordt ontvlochten van de meer lokale fietsstromen en het autoparkeren op de ventwegen langs de Ring en in het centrum. De bovenlokale fietsroute richting Stevoort takt vlot en veilig aan en de fietssnelweg ontsluit de Ikea-site. In Sint-Truiden waren de meningen van de burgers meer verdeeld over de drie voorgestelde tracés en werd zorgvuldig afgewogen welk traject het meest veilige was en de beste aansluitmogelijkheden op andere functionele fietsroutes bood. “Het tracé ten oosten van het industrieterrein bleek als beste uit de bus te komen. Niet alleen worden op deze manier de vele kruisingen langs N80 vermeden. Ook het industrieterrein en de oostelijke deelkernen krijgen zo een vlottere aansluiting op de fietssnelweg”, zegt Bert Lambrechts. Werken starten ten vroegste in 2024 De fietssnelweg F74 wordt vier meter breed. De boogstralen en hellingen worden ontworpen volgens een ontwerpsnelheid van 45 km/u. Ook rustpunten zullen langs de fietssnelweg worden aangelegd, om het functioneel fietsen zowel vlot als aangenaam te maken. De eerste deelprojecten kunnen over een aantal jaren al worden gerealiseerd. Die werken starten ten vroegste in 2024. Het merendeel van de werken is gepland op middellange (4-8 jaar) of lange (8-15 jaar) termijn.Er zullen op het tracé veertien bruggen en tunnels zijn, waarvan er negen nieuw worden aangelegd. De bouw van een brug of tunnel vraagt doorgaans tussen de 4 en 15 jaar. De nieuw aan te leggen bruggen en tunnels liggen op volgende locaties: - Hasselt: N2 Kuringersteenweg, aanpassingen aan viaduct R71, onderdoorgang E313, Brigandstraat, Paenhuisstraat. - Alken: Meerdegatstraat, Stationsstraat, Lokerstraat. - Sint-Truiden: Kluisstraat/N80, N718. Samenwerking tussen Vlaanderen en de provincie Limburg "De Vlaamse overheid en de provincie Limburg werken nauw samen om het Limburgse fietssnelwegennetwerk uit te breiden. Dat doet mij veel plezier”, zegt Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters. “Door deze samenwerking zorgen we voor meer en betere fietspaden en fietssnelwegen in onze provincie. Alleen op die manier kunnen we een fietsreflex creëren bij elke Vlaming, zodat die bij elke verplaatsing spontaan aan de fiets denkt.” In dit project staat het Departement Mobiliteit en Openbare Werken in voor de startnota. Het Limburgs provinciebestuur zal de projectnota voor haar rekening nemen. Het provinciebestuur zal ook de uiteindelijke uitvoering begeleiden, de kosten worden verdeeld tussen de Vlaamse Overheid en de provincie Limburg.

In Greenville in Houthalen wordt vanavond de eerste van vijf reizende infomarkten rond de Noord-Zuid gehouden. Er liggen zeven alternatieven voor wat uiteindelijk de oplossing voor de al meer dan 40 jaar aanslepende mobiliteitsproblemen in Houthalen-Helchteren moet worden. Wat voorligt zijn drie scenario's voor de doortocht en telkens twee via een Oostelijke en een Westelijke omleiding. Volgend jaar volgt de beslissing. Burgers kunnen hun op- en aanmerkingen uitspreken. Dat moet in het voorjaar van 2021 uitmonden in één breed gedragen voorstel aan de Vlaamse regering.